Tedavi

Torus Kırığı

Torus kırığında çıkartılabilen hazır ateller kullanılabilir, çünkü kırık stabildir. Ancak aile veya çocuk güven vermiyorsa ikinci bir yaralanmayı önlemek açısından 2 ila 3 haftalığına kısa kol alçısı yapılır. Torus kırığını, tam kırık olan kaymamış metafiz kırığından ayırt etmek gerekir, çünkü metafiz kırığında çıkartılabilen hazır atel kullanıldığında kırıkta kayma ile karşılaşılabilir 

Metafiz Kırığı

Ayrıksız Metafiz Kırığı. Ayrıksız metafiz kırığında 4 ila 6 hafta süreyle uzun kol alçısı uygulanır. Uzun süreli tespitte 4 hafta sonra alçı dirsek altına indirilebilir. Kaymamış metafiz kırığını iyi oturmuş bir kısa kol alçısıyla, ya da alçı ateliyle tedavi etmek kasların çekmesiyle zamanla kırığın açılanması riskini doğurur. Her ne kadar bu açılanma çoğunlukla asgari düzeyde olursa da ebeveynlere bunu açıklamak bazen zor olabilir. Ayrıca ağrı uyandıran önkol rotasyon hareketlerini (pronasyon-supinasyon) engellediğinden uzun kol alçısında hasta daha rahat eder.

Kaymış Metafiz Kırığı. Kapalı Redüksiyon Ve Alçılama. Kaymış metafiz kırığında anestezi altında redüksiyon denenir. Anestezi tercihan sedasyon anestezisi şeklindedir, ancak bu koşulun sağlanamadığı durumlarda kırık hematomu içine anestezik madde verilerek, veya aksiller blok yapılarak da yeterli bir anestezi sağlanır. Kırık redüksiyonunu görüntülemek de gerekeceğinden redüksiyon skopi cihazının bulunduğu ameliyathane koşullarında yapılır.

Sadece radiusun kaydığı kırıkların redüksiyonu daha zordur.  Her iki kemiğin de kaydığı durumlarda hedef öncelikli olarak radiusta redüksiyon elde etmektir. Hedef her zaman ideal bir redüksiyon elde etmektir, ancak anatomik redüksiyon şart değildir. İdeal bir redüksiyon, radyografide kırık uçları arasında gözle fark edilebilir bir açılanmanın olmadığı, radiusa ait kırık uçları arasında % 80’den fazla bir temasın bulunduğu, ve radial stiloidin ulnar stiloidin distalindeki konumunu koruduğu durumdur.

Radiusta dorsale veya volere doğru 20 dereceye kadar olan açılanmalar kabul edilebilir. Bu açılanma derecesi yaş azaldıkça ve kırık hattı büyüme plağına yaklaştıkça 30 dereceye kadar çıkabilir. Ulnar veya radial tarafa olan açılanmaların yeniden şekillenmesi nispeten daha azdır ve yaşa göre ancak 10 ila 15 derecelik açılanmalar kabul edilir. Radiusta kırık uçları arasında radiusun en az yarı çapı kadar temas olmalıdır. Daha fazla yana kaymalar klinik görünümü bozar, daha uzun tespit gerektirir, kayma olasılığını ve yeniden kırık oluşma riskini arttırır. Kırık uçlarının birbiri üzerine binmesi yeterince düzeltilemediyse, radial stiloid ulnar stiloidin proksimalinde yer almadığı sürece, bu üst üste binme kabul edilebilir. 

Redüksiyon sonrası dirsek 90 fleksiyonda uzun kol alçısı yapılır. Kırık sonrası gelişen şişliğin sarılmış olan alçı nedeniyle genişleyememesi sonucu ağrıya ve kompartman sendromuna yol açmaması için, alçı yapıldıktan sonra kol yukarda tutulur. Hasta ayağa kalktığında (kontrol radyografisini çektirmeye giderken dahi) alçılı kolunu teslim ol pozisyonunda, başının üstünde tutar. Başka bir sorun yoksa bu kırık nedeniyle hastanın hastanede yatırılmasına neden yoktur, ancak güven vermeyen ebeveynler söz konusuysa (aile içi darp, kırıkçı müdahalesi vb.) hasta en az 6 saat gözlem altında tutularak kolun yüksekte tutulması sağlanmış olur.

Redükte edilmiş olsun, olmasın (alçı uygulanmış torus kırığı hariç) tüm önkol alt uç kırıklarına alçı sonrası iki yönlü (ön-arka ve yan) kontrol radyografisi rutin olarak çekilmelidir. Bu, ilerde kırık uçlarında gelişebilecek açılanma veya kaymanın baştan beri var olup olmadığını aydınlatmaya yardımcı olur. Kırık redüksiyonu skopi ile kontrol edilmiş dahi olsa alçı uygulaması sırasında kırıkta açılanma veya kayma olabilir. Bu nedenle alçı uygulaması bittikten sonra kırık uçlarının düzgün konumu radyolojik olarak doğrulanmalıdır.

Alçı yapıldıktan ve kontrol radyografisiyle kırığın düzgün durumda olduğu görüldükten sonra hasta ilk gününü alçılı kolunu kalp seviyesinden yukarda tutacak şekilde geçirir. Bu, yatağa konan 1 ila 2 yastık üzerine kolun yerleştirilmesiyle sağlanabilir. Bu süre, şişliğin durumuna göre bazen 72 saate kadar uzayabilir. Hastadan aklına geldikçe parmaklarını açıp kapaması istenir. Kırık sonrası gelişen yumuşak doku ödemi nedeniyle alçı zamanla dar gelebilir ve elde şişliğe neden olur. Bu durum ve kırığa bağlı ağrı kaçınılmazdır. Ancak el parmaklarında iğnelenme, karıncalanma, keçeleşme, elektrik çarpması, veya sıcak su dökülmesi gibi duyu bozuklukları (paresteziler), kompartman sendromu geliştiğini haber veren nörolojik belirtilerdir. Bu durumu elde hissizleşme izler. Zamanla el parmaklarında dolaşım bozukluğuna bağlı beyazlaşma belirir, ancak bu noktaya kadar beklenmemelidir. El parmaklarında duyu bozukluklarının başlaması ve parmakları pasif olarak ekstansiyona getirmekle şiddetli ağrı duyulması, acilen hekime baş vurmayı gerektirir. Gerekirse alçı açılır. Neyse ki, kompartman sendromu bu bölge kırıklarında nadirdir.

Kaymış metafiz kırığında alçı içinde tespit süresi 4 ila 6 haftadır. Alçı içinde olabilecek kayma veya açılanmayı zamanında fark edebilmek için 3 ila 7 gün sonra muhakkak iki yönlü kontrol radyografisini çekmek gerekir. 4 hafta sonra alçı dirsek altına inilebilir.