Tedrici Uzatmanın Komplikasyonları

Uygulama ve Uzatma Sırasındaki Sorunlar

Tedrici uzatma sorunları bol olan bir işlemdir. Ortalama 4 hastadan 1’inde sorun oluştuğu bildirilmektedir. Bu sorunların bir kısmı işlemin doğasında bulunur ve kaçınılmazdır. Bir kısmı ise beklenmeyen durumlardır (komplikasyon). Uzatma işlemi bu sorunların üstesinden gelebilecek deneyime sahip kişiler tarafından yapılmalıdır. Doğabilecek riskler işlem öncesi ayrıntılı bir biçimde hastaya ve ebeveynlere anlatılmalı, fizyoterapi yaptırması kuşkulu, psikolojisi tutarsız olan kişilerde çok dikkatli olunmalıdır. Neyse ki erişkin hastaların aksine çocuk hastalarda bu büyük bir sorun oluşturmaz.

Uygulama Sırasındaki Sorunlar. Bunların başında damar ve sinir hasarı gelir. Daha çok sirküler fiksatör uygulaması sırasında geçilen Kirschner tellerine bağlı olarak oluşur. Daha önce ameliyat geçirmiş, ya da ileri deformitesi bulunan bacakta bu olasılık daha fazladır. En sık hasar gören sinir peroneal sinirdir. Damar yaralanması açısından en riskli bölge uyluk 1/3 üst kısmıdır. Bu nedenle burada Kirschner telleri yerine bacağın kesitini boylu boyunca kat etmeyen Schanz çivileri kullanılır.

Uygulama sırasında oluşabilecek diğer bir komplikasyon da kemiğin tam kesilmemesidir (inkomplet osteotomi). Genellikle osteotominin çok ufak kesilerden yapılması ve yumuşak doku hasarını asgariye indirmek için az yumuşak doku disseksiyonu yapılmasından kaynaklanır. Osteotominin Gigli testeresi denen özel tel testere ile kesilmesi bu komplikasyonu önler. Ameliyat sonrası çekilen radyografide fark edilmediyse uzatmaya başlandığında hastanın ağrısında ani bir artış olması ve sirküler sistem kullanılıyorsa tellerin eğilmeye başlaması, tek düzlemli sistem kullanılıyorsa teleskop tarzındaki uzatma cihazının zor açılıyor olması bu komplikasyonu akla getirmelidir. Sistemin gerekli kısımları sökülerek genel anestezi altında osteoklazi yoluyla osteotominin tam hale getirilmesi gerekir.

Uzatma Sürecindeki Sorunlar. Uzatmaya geç başlanması, uzatma hızının çok düşük olması ve uygulanan sistemde istenmeyen uzatma kayıpları nedeniyle rejeneratta erken kaynama gelişebilir. Uzatmanın sorunsuz başlaması, ancak bir süre sonrası cihaz üzerinde uzatma işleminin güçlükle yapılabilmesi bu olasılığı akla getirmelidir. Tedavisi genel anestezi altında osteoklazidir.

Germe ve karşıt kasları güçlendirme egzersizleri yeterince yapılmadığı zaman uzatılan kemik kısmını çevreleyen yumuşak dokular (kas, bağ, tendon, fasya) uzatma hızına ayak uyduramazlar ve yumuşak doku kontraktürleri gelişir. Femur uzatması sırasında kalça ve dizde fleksiyon kontraktürleri, tibia uzatması sırasında ise ayak bileğinde ekinus kontraktürü gelişebilir. Bazen bu kontraktürleri açmak için cerrahi yöntemlere başvurmak gerekebilir. Yumuşak doku komplikasyonları arasında en ciddi olanları ise sublüksasyon ve çıkıktır. Uzatılacak bacakta instabil bir eklem varsa öncelikle bu instabilite giderilmeli, ya da en azından uzatma sırasında o eklem sisteme dahil edilerek korunmalıdır. Örneğin, uzatma yapılacak tarafta kalça displazisi mevcutsa öncelikle bu tedavi edilmelidir. Aşırı femur kısalığının söz konusu olduğu proksimal fokal femur eksikliğinde çoğunlukla dizdeki çapraz bağlar da doğuştan oluşmamıştır. Böyle bir durumda femur uzatıldığında dizde çıkık gelişmesi kaçınılmaz olacağından diz eklemi sisteme dahil edilerek sabitlenmelidir. Yine aynı şekilde fibula eksikliğine bağlı tibia kısalığında uzatma yapılacağı zaman ayak sisteme dahil edilmelidir. Dizde aşırı fleksiyon kontraktürü geliştiği halde bunun üstesinden gelmeden uzatmaya devam edilmesi de dizde çıkığa yol açar. Dizde fleksiyon kontraktürünün oluşması muhakkak fizyoterapiyle engellenmelidir. Uzatılacak miktar fazlaysa hamstring kaslara Botulinum toksin A injeksiyonu yapılması düşünülebilir. Dizde çıkık bir kere geliştiyse cerrahiye gerek kalmadan redüksiyonu sağlamak güç olduğu gibi, redükte edilse bile aynı eklem işlevinin tekrardan kazanılması pek olası değildir.

Uzatma sırasında sinirlerin gerilmesine, ya da bir şekilde sıkışmasına bağlı olarak nöropraksi oluşabilir. Uzatma durdurulur ve şüpheli tel çıkartılır. Gerekirse sinirin olası hasar gördüğü kısım açılarak sinir gözden geçirilir.

Tel yolu infeksiyonu işlemin doğasında mevcuttur. Hemen hemen her uzatmada görülür. Özellikle hastanın basmaya başlamasıyla ortaya çıkar. Günlük tel dibi temizliğine azami dikkat göstermek gerekir. Her tel dibi povidone iodine içeren antiseptik solüsyonla silinir. Tel dibinde cilt temiz olmalı, ölü doku, pıhtı vb. bulunmamalıdır. Tel dibine antibiyotik içeren pomadların sürülmesi gerekmez. Tel dibinin kızarması, sulanması ve aşırı bir akıntı gelmesi durumunda günlük pansuman sayısı arttırılır ve ağızdan geniş spektrumlu antibiyotiklere başlanır. İnfeksiyon nadiren Kirschner telinin veya Schanz çivisinin çıkartılmasını gerektirir.