Tedavi

Diz kapağının tekrarlayan sublüksasyonu öncelikle cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilir. Bu amaçla lateral retinakuluma yönelik germe egzersizlerine ve özellikle vastus medialis kasını hedef alan kuadrisepsi güçlendirici izometrik egzersizlere başlanır. Gerektiğinde patellayı destekleyen breys kullanılır. Bu hastaların bir kısmında psikolojik rahatsızlıklar bulunabildiği unutulmamalıdır.

Diz kapağının ilk çıkığı konservatif yöntemlerle tedavi edilir. Yerine konmuş bir patella çıkığında öncelikle hastanın ağrısının dindirilmesi ve diz ödeminin geriletilmesi hedeflenir. Diz kapağının redüksiyonu sonrası yumuşak doku ödeminin geriletilmesi ve yırtılan medial retinakulumun iyileşmesine olanak sağlamak için 3 haftalığına diz ekstansiyonda uzun bacak alçısı yapılır. Bir süreliğine nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar kullanılabilir. Bu süre içerisinde hastaya düz bacak kaldırma egzersizleri yaptırılır. Alçı çıktıktan sonra hemen lateral retinakuluma yönelik germe egzersizlerine ve özellike vastus medialis kasını hedef alan kuadrisepsi güçlendirici izometrik egzersizlere başlanır. Hastaya 3 ila 6 hafta daha patellayı stabilize edici breys kullandırtılır. Yüzme dahil tüm sporlar 3 ay süreliğine yasaklanır.

En az 6 aylık düzgün bir fizyoterapi programına karşın yakınması geçmeyen bir tekrarlayan patella sublüksasyonu olgusunda cerrahi tedavi endikedir. Cerrahi endikasyon koymadan önce düzgün bir fizyoterapi programının yeterli bir süre uygulanmış olduğundan, hastada subjektif ağrıya neden olan bir psikolojik bozukluğun bulunmadığından, hastanın yakınmalarının gerçek olduğundan ve instabiliteye neden olabilecek patolojilere yönelik tüm incelemelerin tamamlanmış olduğundan emin olmak gerekir.

Aynı şekilde, en az 6 aylık düzgün bir fizyoterapi programına karşın yakınması geçmeyen bir tekrarlayan patella çıkığı olgusunda da cerrahi yönteme başvurulur. Cerrahi tedavi dizilim bozukluğuna yol açan tüm komponentleri (femoral anteversiyon, troklea displazisi vb.) dikkate alarak yapılmalıdır, ancak büyüme plaklarının açık olması sorununun çözümüne yardımcı olacak bir çok girişimin yapılmasını engeller (örneğin, troklea displazisinde troklea osteotomisi, torsiyonel sorunda tüberositas tibia osteotomisi). Çocukta yumuşak doku dengelemesiyle sınırlanan cerrahi girişimin etkinliği de o derecede kısıtlanmıştır. Büyüme plaklarının kapanmasıyla birlikte yapılması mümkün hale gelen kemiğe yönelik bir takım cerrahi girişimlerle daha iyi bir anatomik ve biyomekanik restorasyon sağlanabilir.

Lateral Gevşetme. Patellanın laterale kaymasına neden olan gergin lateral retinakulum uzunlamasına kesilerek patellanın oluğunda kalması sağlanır. Bu işlem artroskopik olarak yapılır, ya da açık kombine cerrahinin bir safhasını oluşturur. Q açısının normal sınırlarda olduğu tekrarlayan patella sublüksasyonu olgusunda endikedir. Q açısının artmış olduğu olguda tek başına yeterli olduğu düşünülebilir, ancak uzun vadede olguların yaklaşık 4'te 1'inde çıkık geliştiği unutulmamalıdır. Öte yandan, tekrarlayan patella çıkığı olgusunda tek başına yapıldığında çıkığın tekrarlama riski oldukça yüksektir (yaklaşık % 40). Hastaların bir kısmında ağrı, şişlik ve çıtlama devam edebilir.

Hastaların bir kısmında lateral retinakulumda lateral gevşetme yapacak bir gerginlik bulunmaz ve sorun medial retinakulumdaki gevşeklikten kaynaklanır. Bu tür hastada lateral gevşetme yerine medial retinakulumun gerdirilmesi (imbrikasyon) iyi sonuç verir.

Artroskopi sırasında rastlanan veya daha önceden bilinen osteokondral lezyonlara da müdahale edilir.

Medial Patellofemoral Bağ Rekonstrüksiyonu. Esnemiş, kopmuş, ya da yetersiz şekilde oluşmuş olan medial patellofemoral bağın (MPF bağ) onarımı, ya da rekonstrüksiyonu tekrarlayan patella çıkığı veya sublüksasyonunda iyi sonuç verir. Bu bağın rekonstrüksiyonunda semitendinöz, ya da grasilis kasının tendonu kullanılır.

Patellofemoral Eklem Stabilizasyonu. Patellanın dışa kaymasına yol açan tüm yumuşak doku yapıları hedeflenir. Q açısının yüksek olduğu tekrarlayan patella sublüksasyonunda, ya da tekrarlayan patella çıkığında tercih edilir. Cerrahi işlem sırasında daha geniş tutulan lateral gevşetmeye ilaveten medial retinakulum plikasyonu yapılır. Ayrıca, vastus medialis kası serbestleştirilip laterale doğru ilerletilerek patella üzerine dikilir. Böylelikle bu kas patellanın laterale kaymasını daha güçlü bir şekilde engelleyen bir konuma getirilmiş olur. Patellanın distalindeki dizilim bozukluğunu düzeltmek için erişkinde yapılan tüberositas tibia osteotomisi büyüme plağı açık çocuklarda genu rekurvatumla sonlanacağı için yapılmaz. Onun yerine patellar tendonun dış yarımı yapıştığı tüberositas tibiadan ayrılır ve iç yarımın altından geçirilerek daha mediale dikilir (Roux-Goldthwait işlemi).