ESNEK DÜZTABANLIK

Yürüme öncesi dönemde bebeklerin ayağının iç tarafındaki kavsi dolduran yağ yastığının henüz ezilmemiş olması ve cilt altı dokusunun kalın oluşu nedeniyle ayaklar düztaban görünümündedir. Ayağın iç yanındaki kavis görülmez. Yaşın artmasıyla birlikte 6 ila 8 yaşlarına doğru iç uzunlamasına kemerde belli bir artış görülür. Bu, ayaktaki bağların yaşın artmasıyla birlikte sertleşmesine bağlı, her çocukta görülen fizyolojik bir durumdur. Ayaktaki irili ufaklı birçok kemiği birbirine bağlayan ve dolaylı olarak ayak kemerlerini oluşturan bağların gevşek oluşması durumunda çocukta esnek tip dediğimiz düztabanlık görülür.

Ayağın iç tarafındaki kavsin yeterince oluşmaması ve ayakta düztaban görünümü ebeveynleri oldukça telaşlandıran bir durumdur. Bu nedenle esnek düztabanlık çocuk ortopedisi polikliniğini en çok meşgul eden rahatsızlıklardan biridir.

Düztaban olgularının yaklaşık % 80'i esnek tiptir.

Oluşum Nedenleri

• kalıtsal özellikler (% 80 aile bireylerinden birinde rastlanır)
• yaygın eklem gevşekliği
• bağ gevşekliğinin görüldüğü sendromlar (Down sendromu vb.)

Klinik Görünüm

Esnek düztabanlıkta ayağın iç tarafı bütünüyle zeminle temas eder. Çocuğa parmak ucu yürüyüşü yaptırıldığında, ya da muayene masası kenarına oturtulup ayakları aşağıya sarkıtıldığında ayak kavsinin oluştuğu, ancak düz bastırıldığında iç uzunlamasına kemerin düzleştiği görülür. Yere basar vaziyetteyken başparmak yukarı kaldırıldığında (dorsifleksiyon) düzleşmiş olan iç uzunlamasına kemerin düzeldiği görülür (Jack testi).

Arkadan bakıldığında topukta belirgin valgus konumu farkedilir. Genellikle Aşil tendonu kısalmıştır. Rahatlıkla parmak ucu yürüyüşü yapabilen çocuk topukları üzerinde yürümesi istenirse bunu güçlükle yapar.

Aşil tendonu kısalığı bulunmayan olgularda ağrı gibi yakınmalara pek rastlanmaz. Aşil tendonu kısalığı bulunan ayaklarda yaşın artmasıyla birlikte iç uzunlamasına kemer üzerinde ağrı ortaya çıkabilir. Aşırı kullanmaya bağlı olan bu ağrılar düz olmayan zeminlerde uzun süreli yürüyüşler sonrası görülür ve baldır kaslarına yayılır. Çocuk annesinden ayaklarını ve bacaklarını ovuşturmasını ister.

Ayakkabılar yamulmaya, kısa sürede deforme olmaya başlar. Bazen ayağın iç tarafında nasır oluşumu gözlenir.

• fleksibil pes planus

• fleksibil pes planovalgus

• flexible flatfoot