BAKER KİSTİ

Diz arkasında gelişen, içi jelatin yapıdaki sıvı ile dolu keseciğe denir.

Nedeni ve Oluşum Şekli

Baker kisti hemen her zaman gastroknemius veya semimambranöz bursalarından gelişir. En sık geliştiği yer olan gastroknemius bursası, gastroknemius kası medial başı ile semimembranöz kası arasında yer alır ve femur medial kondili hizasında eklem kapsülüne dayanır. Kist ile eklem boşluğu arasında bir bağlantı yoktur. Bu özelliğiyle erişkinde görülenden ayrılır.

Baker kisti daha nadiren diz eklemi arka kapsülünde arkaya doğru gelişen fıtıklaşma sonucu oluşur.

Klinik Görünüm

Başlıca hekime başvuru nedeni diz arkasında bulunan diz çukurunda (popliteal fossa) ele gelen kütledir. Genellikle banyo sırasında fark edilir, ancak bazen da düşme veya dize gelen dabe sonucu farkına varılır. Bazen ilk fark edildiğinde oldukça büyük bir kütle halinde olabilir ve ebeveynlerde paniğe yol açabilir.

Kütle ağrısızdır. Erişkindekinden farklı olarak çocukta diz içi patolojiye ait bir yakınma yoktur.

Muayenede popliteal fossada gastroknemius kası medial başına uyan yerde, yani popliteal fossanın medialinde ve diz ardı kıvrımının distalinde, ağrısız, sert bir kütle saptanır. Kütle en iyi hasta yüzükoyun yatarken diz hiperekstansiyona getirildiğinde belirginleşir.

Genelde tek başınadır; diğer dizde de görülmesi nadirdir.

Tanı

Karanlık bir odada kiste bir ışık kaynağı tutulduğunda sıvı ile dolu olduğundan kistin ışığı geçirdiği görülür. Bu işleme transilluminasyon denir.  Lipom gibi katı kütleler ışığı geçirmez.

Kistin görüntülenmesinde ultrasondan da yararlanılabilir. Katı bir kütleyi ayırt etmede kullanılabilir, ancak  villonodüler sinovit gibi bir patolojiyi ayırt edemez. Kistin büyüklüğünde olacak değişikliği izlemek açısından da ultrasondan yararlanılır.

Basit radyografi (diz ön arka ve yan radyografileri) rutin olarak çekilir.

Manyetik rözonans görüntüleme kisti ayrıntılı bir biçimde ortaya koyar. Baker kisti tanısı çoğunlukla elle muayenede konulabildiğinden, ağrı gibi bir yakınma yoksa, ileri tetkike gerek duyulmaz. Popliteal fossa lateralinde ele gelen kistler bunun dışındadır.

Ayırıcı Tanı

Pigmente villonodüler sinovit, lipom, popliteal arter anevrizması ve sinovyal sarkom ayırıcı tanıda ilk akla gelmesi gereken durumlardır. Popliteal fossanın lateralinde ele gelen kütlede Baker kisti dışındaki patolojileri düşünmekte yarar vardır.

Jüvenil romatoid artrit gibi inflamatuvar hastalıklarda sıkça rastlanır. Suprapatellar boşlukta toplanan sıvı miktarı ile popliteal kist arasında doğrudan bir ilişki vardır. Hastalığın gerilemesine paralel kist de kaybolur.

Tedavi

Olguların yaklaşık % 70’inde kist 20 ay içersinde kaybolur. Bu nedenle tanısı kesin olan, yakınmaya neden olmayan olguda, sırf şişlik var diye, ya da ailenin zorlaması sonucu cerrahi girişimle kistin çıkartılması düşünülmez. Ayrıca, cerrahi girişim sonrası yineleme oranı oldukça yüksektir (yaklaşık % 40). Hasta ultrasonografi ile periyodik olarak izlenir.

Kistte ağrı mevcut veya diz hareketinde kısıtlanma var, ancak 3 aylık izleme karşın bir gerileme görülmemişse kist eksize edilebilir. Çıkartılan kistin patolojik incelemesi muhakkak yapılmalıdır. Ameliyat sırasında şüpheli bir kütleyle karşılaşılırsa frozen biyopsi istenir.

• popliteal kist