KÖHLER HASTALIĞI

Ayaktaki naviküler kemiğinin osteokondrozudur.

Genel Özellikler

Erkek çocuklarında daha sıktır. Erkek:kız oranı 5:1 gibidir.

Neredeyse hemen her zaman tek ayak tutulur. 

Nedeni

Hastalığın nedeni bilinmemektedir. Ayaktaki naviküler kemiğinin (tarsal naviküler) diğer ayak kemiklerine oranla daha geç kemikleşmesinin bu kemiği mekanik yüklenmelere karşı daha zayıf konuma getirdiği düşünülmektedir. Nitekim tarsal naviküler kemikte normalden daha yavaş gelişen bir kemikleşmenin gerçekleştiği olgularda Köhler hastalığına yakalanma olasılığının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Hastalığın, kemikleşmenin daha geç yaşta geliştiği erkek çocuklarında daha sık görülmesi de bu görüşü destekler.

Tekrarlayan yüklenmeler karşısında damarlanması hasar gören tarsal naviküler kemikte avasküler nekrozun başlamasıyla klinik yakınmalar ortaya çıkar. Beslenmesi bozuk, nekrotik kemikte dayanıklılığın zamanla azalmasıyla yassılaşma meydana gelir, ancak tarsal naviküler kemikte zengin bir damar ağı bulunduğundan diğer osteokondrozlara oranla daha hızlı bir iyileşme görülür. 

Klinik Görünüm

Hastalık 4 ila 9 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Söz konusu olan genellikle bir erkek çocuktur. Çocuk yürümeyle artan ayak ortasındaki ağrıdan yakınır ve aksar. Ayak sırtında, iç uzunlamasına kemerin tepesine rastlayan ağrıyı azaltmak için hastanın ayağının dış kenarıyla yürüdüğü gözlenir. Yakınmaların geçmişi 1 yıla kadar uzanabilir. Bazen öyküde belirgin bir travma öyküsüne rastlanır.

Muayenede tarsal naviküler kemiğe uyan bölgede yerel hassasiyet ve şişlik saptanır. Nadiren yerel kızarıklık da bulunabilir. Tibialis posterior kası dirence karşı kasıldığı zaman ağrıya neden olabilir.

Hastalık kendini sınırlayan özelliktedir ve genellikle 2 yıl içinde şifa ile sonlanır. Yakınmalar çok nadiren erişkin yaşa sarkar.

Tanı

Yakınmasız seyreden olgular da vardır (yaklaşık % 20). Bu olgular başka bir nedenle (örneğin, travma) çekilen radyografilerde rastlantısal olarak tanınır.

Yakınmalı olguda hastalığın erken evresinde yapılan basit radyolojik incelemede tarsal naviküler kemikte trabeküler yapının bozulduğu, yer yer sklerotik ve radyolüsan alanların bulunduğu saptanır. İleri evrede tarsal naviküler kemiği giderek yassılaşır ve sklerotik bir hal alır. Özellikle yan radyografide tarsal naviküler kemikteki incelme ve eşlik eden skleroz çok tipiktir. Tüm değişiklikler 1,5 ila 3 yıl içerisinde giderek düzelir ve ayağın gelişimi tamamlanmadan çok önce tarsal naviküler kemik normal biçimine kavuşur.

Tedavi 

Hastalık salt konservatif yöntemle tedavi edilir. Nadiren klinik yakınmalar erişkin yaşta da sürerse de bunların zemininde tarsal koalisyon, ya da aksesuvar naviküler gibi diğer araştırılmalıdır.

Ağrı ve yerel şişlik için buz uygulamasına ve antiinflamatuvar ilaçlara başlanır. Ayak bir süreliğine dinlendirilir. İç uzunlamasına kavsi destekleyen ortopedik ayakkabılar kullandırtılır. Uzun süreli yürüyüş ve sportif aktivite kısıtlanır. Ciddi olguda 4 ila 6 haftalığına yürüme alçısı uygulanır ve sonrasında ortopedik ayakkabıya geçilir (yaklaşık 1 yıl).