DADI DİRSEĞİ

Dirsek düz konumda (ekstansiyon) ve el sırtı yukarı bakacak konumdayken (pronasyon), elin aniden çekilmesi sonucu radius başının yarı çıkık (sublüksasyon) oluşturmasıyla karakterize duruma dadı dirseği denir.

Nasıl Oluşur

Bu durum tamamen radius başının anatomik özelliğinden kaynaklanır. Radius başı tam yuvarlak değil ovaldir. Önkol el ayası yukarı bakacak konuma (supinasyon) geldiğinde radius başını yerinde tutan annüler bağın ön kısmı radius başının ön kısmına rastlar. Radius başının ön kısmında, radius başı ile boynu arasında keskin bir yükseklik farkı bulunduğundan annüler bağ radius başını kavrayarak kolaylıkla yerinde tutar. Ancak önkol el ayası aşağı bakacak konuma (pronasyon) geldiğinde annüler bağın ön kısmı radius başının arkasına rastlar ki, burada radius başı ile boynu arasında keskin değil de kademeli bir yükseklik farkı mevcuttur ve önkol bu konumdayken koldan çekildiğinde radius başı annüler bağın voler kısmının altından sıyrılabilir. Koldan çekme sonlandırıldığında da annüler bağ radius başı ve kol kemiğinın alt ucu (humerus kapitellumu) arasında sıkışır. Bazen annüler bağda kısmi yırtık oluşur.

Genel Özellikler

En sık 1 ila 3 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Yaşın artmasıyla birlikte annüler bağ radius boynuna daha güçlü bir şekilde yapıştığından, 5 yaş sonrası görülme olasılığı dramatik bir şekilde azalır.

Klinik Görünüm

Koldan çekmenin hemen sonrasında çocuk ağlamaya başlar. Kolunu kullanmadığı göze çarpar. Kolu çeken kişi radius başının yarı çıkık oluşturması sırasında bir sürtünme hissi alabilir veya çıtlama hissedebilir. Çocuğun dirseğine açma kapama (ekstansiyon-fleksiyon) hareketi yaptırılabilir, ancak önkolun supinasyona getirilmesine çocuk direnir, ağlar. Çocuk kolunu yanda, dirseği hafif kıvrık konumda ve önkol pronasyonda tutar.

Tedavi

Dirsek 90 derece fleksiyondayken, önkolun aniden supinasyona getirilmesiyle radius başı yerine oturur. Radisu başının önüne yerleştirilen başparmak ile radius başı hem yerine itilir, hem de yerine girdiğini anlamada yardımcı olur. Bu sırada bir sürtünme hissi alınır veya çıtlama hissedilebilir. Taze olgularda tespite gerek yoktur. Beş-on dakika sonra çocuğun kolunu kullanmaya başladığı gözlenir.

Aile 5 yaşına kadar 20 çocuktan 1'inde yineleme görülebildiği yönünde bilgilendirilmeli, hatta güvenilir ebeveynler manüplasyon konusunda eğitilmelidir.

Bazen röntgen çekimi sırasında kola pozisyon verirken farkında olmadan röntgen teknisyeni tarafından radius başı yerine konmuş da olabilir.

İhmal edilmiş, 24 saati geçmiş olgularda, annüler bağ yaralanmasını onarmak açısından, 1 ila 2 haftalık önkol supinasyonda uzun kol alçısının yapılması gerekebilir.

Nüks olgularında daha uzun süreli alçı tespiti gerekir.

• pulled elbow