FİBULA EKSİKLİĞİ

Fibulanın doğuştan kısmen eksik oluşu veya tümden yokluğu, fibula eksikliği başlığı altında toplanır. Sıklıkla aynı bacağı ilgilendiren birçok anomaliyle birlikte görülmesi klinik tabloyu daha da ağırlaştırır.

Nedeni

Sporadik olarak görülür. Birçok olguda kesin neden aydınlatılamaz.

Sınıflama

Mevcut sınıflamalar arasında Birch sınıflaması tedaviye yönelik olduğu için daha çok tercih edilir. Buna göre olgular işlevsel bir ayağa sahip olanlar (tip I) ve işlevsel bir ayağa sahip olmayanlar (tip II) olmak üzere ikiye ayrılır. Tip I kendi içinde alt gruplara ayrılır. Bacak uzunluk farkı % 5’in altındaysa tip IA, % 6 ila % 10 arasındaysa tip IB, % 11 ila % 30 arasındaysa tip IC, % 30’dan fazlaysa tip ID olarak nitelendirilir. Tip II olguları da 2 alt gruba ayrılır. Dizin üstündeki bacak kısmı işlevsel ise tip IIA, işlevsel değilse tip IIB olarak sınıflandırılır. 3 veya daha fazla diziye (tarak kemiğiyle birlikte parmak) sahip ve yere düz basabilen ayak işlevsel olarak kabul edilir.

Klinik Görünüm

Fibula eksikliğinde tibiada kısalık ve açılanma görülür. Tibiadaki kısalık fibuladaki eksiklik miktarı ile doğrudan ilişkilidir. Kısa, ancak bir şekilde ayak bileğini destekleyen bir fibula varlığında tibadaki kısalık % 10’u geçmez. Ancak ayakbileğini destekleyemeyecek kadar kısa olan bir fibula söz konusuysa tibiadaki kısalık % 20’ye varabilir. Fibula tümden yoksa tibiadaki kısalık yaklaşık % 25 dolayındadır.

Tibiadaki açılanma öne ve iç tarafa doğrudur. Açılanma miktarı fibuladaki kısalık miktarı ile doğru orantılıdır.

Tibiadaki açılanma ve fibulanın proksimale göçü nedeniyle ayak bileği valgus konumuna gider ve instabilite gelişir. Dış malleol normal konumundan daha yukarıda yer alır. Ayak bileğinde valgus deformitesinin ilerlemesiyle birlikte peroneal kaslar ve Aşil tendonunda kısalma görülür.

Fibula eksikliğine çok sayıda anomali eşlik eder. En sık görülen aynı taraf femurundaki kısalıktır (olguların yaklaşık yarısında). Bu bacağın daha da kısa görünmesine neden olur. Bacak uzunluk farkı % 10 ila % 20 arasında gerçekleşir (Bakınız., Uyluğun Doğumsal Kısalığı).

Femur dış kondil hipoplazisi nedeniyle diz valgusa gider ve K bacak görünümü ortaya çıkar.

Ayak çoğu olguda etkilenmiştir, ancak nadiren tümüyle normal de olabilir. Değişik derecede ekinovalgus deformitesi göze çarpar. Değişik sayıda dizi eksikliği görülür; yani tarak kemiği ve onu izleyen parmak eksiktir. Eksik olan diziler ayağın dış kısmındaki dizilerdir. Ayakta en az 3 dizinin oluşu işlevlik açısından kritik seviyedir. Daha az parmakla ayak işlev kazanamaz.

Dizde ön çapraz bağ doğuştan bulunmayabilir.

Tanı

Basit radyolojik tetkik yeterlidir. Klinik görünümde açıklanan özelliklere ek olarak ayakta tarsal koalisyona (en sık talokalkaneal koalisyon), ayak bileğinde ise ball and socket ekleme rastlanabilir. Radyografide tibia eminensiyasının seçilememesi ön çapraz bağ yokluğunu işaret eder.

• fibula hemimelisi

• fibula agenezisi

• fibular deficiency

• fibular hemimelia