FEMUR
Femur üst ucunda, femur proksimal epifizi ile
kabaca her iki trokanteri birleştiren hat arasında meydana gelen kırıklar,
femur boynu kırığı, ya da basitçe kalça kırığı olarak adlandırılır. Femur
başı ile birlikte kalça ekleminin kemik yapısını oluşturan asetabuluma ait
kırıklar ise çok farklı özellikleri nedeniyle ayrı bir başlık altında ele
alınır.
Çocuk femur boynu kırığı erişkindeki femur
boynu kırığından komplikasyon oranının çok yüksek oluşu ve bunların nihai
sonucu oldukça etkilemesi nedeniyle büyük farklılık gösterir. Örneğin, femur
başının dolaşımı erişkinden çok farklıdır ve travma sonucu hasarlanmaya
uygundur. Bu nedenle yüksek oranda görülen femur başı avasküler nekrozu,
kırık iyileşse de sonucun kötü olmasına neden olur. Ayrıca, bu bölgede
bulunan büyüme plağının hasar görmesi azımsanmayacak oranda kısalık ve
açısal deformitelere yol açar.
Yaralanma Mekanizması
Çocuklarda kalça kırığı oluşumu oldukça nadir
bir olaydır. Çocuk kırıklarının % 1’inden azını oluşturur. Kalça ekleminin
derinde olması, güçlü bağ ve kaslarla korunması, femur boynunun kalın bir
perikondriumla sarılı oluşu ve çocuk kemiğine özgü özelliklerden dolayı
kalça kırığı oluşabilmesi için yüksek enerjili bir travma gerekir. Nitekim
bu olguların büyük bir kısmı (yaklaşık % 80’i) yüksek enerjili travma sonucu
oluşur. Araç dışı trafik kazaları başı çeker (olguların yaklaşık yarısından
fazlası); yüksekten düşme ikinci sıklıktadır (olguların yaklaşık 3’te
1’inden fazlası). Yüksekten düşme bisikletten, ağaçtan, ya da sıcak
bölgelerde damdan düşme şeklinde olabilir.
Kalça kırığına yol açan yüksek enerji aynı
zamanda önemli organ yaralanmalarına da neden olur (olguların yaklaşık %
30’unda). Batın içi veya pelvis içi organ yaralanmalarıyla kafa travması en
sık eşlik eden ciddi yaralanmalardır. Ayrıca, kalça çıkığı, femur cisim
kırığı ve pelvise ait kırıklar da kalça kırığına eşlik edebilir.
Hafif bir travma sonucu oluşan kalça kırığında
patolojik kırık olasılığı akılda bulundurulmalıdır. Soliter kemik kisti,
osteogenesis imperfekta, fbröz displazi, osteopetrosis vb. en olası
patolojik kırık nedenleridir. Ayrıca, serebral palsi, meningomiyelosel, kas
distrofisi vb. gibi osteopeniye neden olan kas ve sinir sistemi
hastalıklarında da patolojik kırık görülebilir.
Çocuklarda
femur boynunda stres kırığı çok nadir de olsa görülebilir.
Bu sayfada yer alan bilgilerin tamamı ebeveynleri çocuk ortopedisinin konuları hakkında bilgilendirmek amacıyla verilmektedir.
Bu bilgilerden yola çıkarak ebeveynlerin çocuklarındaki rahatsızlıklara tanı koymaları, daha da ileri giderek kendilerini hekim yerine koyarak çocuklarını tedavi etmeye kalkışmaları son derece sakıncalıdır.
Bu sayfada yer alan bilgiler bir hekimin muayene sonucu vereceği kararın yerini asla alamaz.
femur başını besleyen damar yapısı
1 = ligamentum teres yoluyla başın ancak fovea
centralis kısmını besleyen damarlar
2 = lateral epifizer arterler
3 = posterior superior retinaküler arterler
4 = lateral sirkumfleks arter
5 = femoral arter
6 = medial sirkumfleks arter
1 = posterior retinaküler arterler
2 = trokanter majör
3 = lateral retinaküler arterler
4 = ara bağlantılar
5 = anterior retinaküler arterler
6 = lateral sirkumfleks arter
7 = femoral arterin derin dalı
8 = femoral arter
9 = medial sirkumfleks arter
10 = medial retinaküler arterler
11 = kalça eklem kapsülü
ili = iliopsoas kası
FB = femur boynu