ERİŞKİNDE KALÇA DİSPLAZİSİ

Çocukluk çağında fark edilmeyen gelişimsel kalça displazisi (GKD) olguları ileriki yaşlarda kalçada kireçlenmeye (dejeneratif artrit) neden olur. Bunlar hemen her zaman displazi düzeyindeki GKD olgularıdır. Asetabuluma yansıyan vücut ağırlığı ve koşma, atlama eylemleri sırasında kalça ekleminin karşılaştığı yüklenmeler, femur başı örtünmesi yetersiz olduğundan kalçada daha dar bir alana yansır. Yük taşıyan alan daralırken bir birim alana daha fazla yük düştüğünden kalça eklemi erkenden aşınmaya başlar ve kireçlenme (dejeneratif artrit) gelişir.

Asetabulumu çevreleyip femur başı ile asetabulum arasındaki uyumu sağlayan labrum, femur başının periferinde değil de femur başına göre daha içerde kaldığından, asetabulum ile femur başı arasında sıkışır, ezilir ve yırtılır. Böylelikle gelişen dejeneratif artrit bulgularının yanı sıra hastada labrum yırtığına ait belirtiler de ortaya çıkar.

Klinik Görünüm

İlk belirtiler 20 ila 30 yaş grubunda ortaya çıkar. Hasta hemen her zaman bayandır.

Kasık ağrısı giderek artar. Ağrı özellikle merdivenden dönerek inme, bisiklet kullanma, çömelme sırasında görülür. Aktiviteyle artan ağrı giderek dinlenmeyle dahi kaybolmamaya başlar.

Tanı

Normal radyolojik incelemenin haricinde manyetik rözonans görüntüleme ile labrum patolojisi araştırılmalıdır.

Tedavi

Asetabulumdaki örtünme eksikliğini gidermek için çeşitli ameliyat teknikleri tanımlanmıştır. Ganz periasetabuler osteotomi tekniği bunlar arasında en çok tercih edilenidir, ancak bu tür ameliyatlar deneyimli kişiler tarafından yapılmalıdır.

Asetabulumda örtünme yetersizliği saptanan hastalarda, kalçadaki kireçlenmenin ilerlemesine izin verilmemelidir, çünkü Ganz periasetabuler osteotomi tekniğinin mantığı asetabulumdaki örtünme eksikliğini gidererek kalçada gelişecek dejeneratif artriti önlemektir. Gelişmiş dejeneratif artrit karşısında bu tür osteotomilerin önleyici bir etkinliği kalmamaktadır. Bu takdirde hastaya total kalça protezi yapılması gerekecektir ki erken yaşta yapılacak bir total kalça protezi ameliyatının sakıncaları mevcuttur (yineleyen revizyonlar ve artan komplikasyon olasılığı). Üstelik displazik kalça zemininde yapılacak bir total kalça protezinin uzun dönemli olamama olasılığı yüksektir.

Ganz periasetabuler osteotomi sonrası ilerde ikinci bir cerrahi girişime (total kalça protezi) gereksinim duyulma olasılığı olguların % 30'undan azında söz konusu olmaktadır, ancak bu tür başarısızlık durumunda dahi total kalça protezi çok daha ileriki yaşlarda yapılabilmekte ve protez düzeltilmiş bir anatomiye uygulandığından daha uzun ömürlü olmaktadır. Ganz periasetabuler osteotomi yapılan hastaların % 70 ila 80'i ek bir cerrahi tedaviye gereksinim duymadan yaşantılarını tamamlamaktadırlar.

Labrum yırtığı söz konusu ise yırtık kısım çıkartılır (eksizyon), ya da dikilir.

İlerlemiş dejeneratif artrit söz konusuysa doğrudan total kalça protezi tercih edilir. Displazik bir kalçada total kalça protezi uygulaması birçok teknik zorluğu da beraberinde getirdiğinden deneyimli bir kişi tarafından yapılmalıdır.