Tedavi

Ayağın dış kenarı uyarıldığında ayak düzeliyorsa tedaviye gerek yoktur, çünkü böyle bir ayakta kendiliğinden düzelme beklenir. Bebek yüzüstü yatırılmamaya özen gösterilir.

Uyarıldığında aktif olarak düzelmeyen, ancak pasif olarak düzeltilebilen ayakta pasif germe ağırlıklı egzersizlere başlanır. Tedavi gereken esnek tip metatarsus adduktusların % 90'u pasif germe ve aktif uyarma egzersizlerine yanıt verir.

Pasif germe egzersizlerine doğum sonrası hemen 2. günde başlanır. Ayak hafif düşük ayak konumuna (ekinus) getirilir. Topuk başparmak ve ikinci parmak arasında sıkıca nötral pozisyonda tutulurken, diğer elin başparmağı ayakta kuboid kemiğine, işaret parmağı ise birinci tarak kemiği başına yerleştirilir ve ayak dayanmış başparmak etrafında dışa doğru çevrilir (abdüksiyon). Bu hareket sırasında ayak uzun ekseni etrafında dışa döndürülmemelidir (pronasyon). Beşe kadar sayılarak ayak aşırı düzeltilmiş pozisyonda tutulur, sonra bırakılır. Bir iki saniye sonra aynı germe işlemi yapılır. Pasif germe egzersizlerinin yanı sıra ayağın dış kenarı uyarılarak bebeğin ayağını aktif olarak düzeltmesi de sağlanmalıdır. Aktif/pasif egzersizler 10 ila 15 dakikalık seanslar halinde günde 4 ila 6 kez tekrarlanmalıdır.

Metatarsus adduktuslu bir ayağın düzeldiği, içbükey tarzda olan ayak dış kenarının düzleşmesi, ayak dış kenarında belirgin olan beşinci tarak kemiği tabanının artık fark edilemez oluşu ve bebek ayağını oynattığında aktif adduksiyonla ayağın içe doğru kıvrık konuma kaçmayışı ile anlaşılır.

Üç ila dört aylık egzersiz tedavisine karşın düzelmeyen olgularda 1 ila 2 haftada bir değiştirilen, uzun bacak tarzında düzeltme alçıları yapılır. Sonuç alındıktan sonra sadece geceleri kullanmak üzere özel breyse geçilir. Pasif germe egzersizlerine uzun süre devam edilmelidir.

Ters kalıp botların metarsus adduktusun tedavisi gayesiyle, ya da tedaviden sonra düzelmeyi koruma amacıyla kullanılmasının bir yararı olduğu gösterilememiştir.

Rijit olgularda genellikle ayak iç kenarında ciltte, gergin olan abdüktor hallusis kasına ait bir girinti mevcuttur. Bu olgularda salt egzersizlerle yetinmeyerek derhal seri alçılamaya başlanmalıdır, çünkü bu olgularda alçılama ile dahi her zaman sonuç almak mümkün olmamaktadır.

Alçılamaya direnen inatçı rijit olgularda, ya da gecikerek başvuran metatarsus adduktus olgularında, ayakkabı çok kısa sürede deforme oluyorsa, çocuk çabuk yoruluyorsa ve ayaktaki deformite belirgin bir kozmetik kusur oluşturuyorsa cerrahi girişime karar verilir.

İleri olmayan olgularda abdüktor hallusis kası yapıştığı yerden ayrılır ve 1. metatarsokuneiform eklem serbestleştirilir. Ameliyat sonrası seri alçılama ile metarsus adduktus düzeltilmiş olur.

İleri olgularda 5. sıra hariç diğer tarsometatarsal eklemlerde serbestleştirme yapılır (Heyman-Herndon ameliyatı).

İhmal edilmiş (> 6 yaş) olgularda metatars tabanı osteotomisi yapılır.