İhmal Edilmiş Çarpık Ayak

Erken Dönem

Çarpık ayağın tedavisinde geç kalındığı, ya da alçı tedavisi usulüne uygun yapılmadığı takdirde, ayak kemiklerinde gelişecek ileri şekil bozuklukları ancak cerrahi yöntemlerle düzeltilebilir. Bu amaçla yapılan yumuşak doku gevşetmeleri üç-dört yaşına dek uygulanır (tam subtalar gevşetme).

Tam subtalar gevşetme sırasında ayağın düzelmesini engelleyen, ayağın arka, iç ve taban kısmındaki bağlar ve kapsüller kesilir, kirişler uzatılır. Kemiğe müdahale edilmez, ancak ameliyat sonrası yapılan alçılarla (6 ila 12 hafta) ayaktaki dizilim düzeltilmeye çalışılır.

Geniş bir cerrahi alana hitap ettiği için tam subtalar gevşetme bir çok komplikasyona açıktır. Ameliyat yarası sorunları (cilt nekrozu, yara dudaklarında ayrılma) ve aşırı düzeltim kusurları (ayakda valgus) bunlardan başlıcalarıdır.

Geniş cerrahinin komplikasyonlarından kaçınmak düşüncesiyle sadece Aşil tendonunun uzatılması ve ayak bileği arka kapsülünün kesilmesinin yetebileceği düşüncesi doğru değildir, çünkü ayaktaki mevcut deformitenin üç düzlemde de yer alan komponentleri vardır. Tek bir düzlemdeki düzeltim diğer düzlemlerdeki düzeltimlerle birlikte yapılmalıdır.

Geç Dönem

Subtalar gevşetme sonrası % 30 dolayında nüks beklenir. Nüksün tedavisinde tibialis anterior tendonunun ayakta 3. sıraya nakli (tibialis anterior tendon transferi) iyi bir seçenektir.

Daha büyük çocuklardaki (> 5 ila 6 yaş) ihmal edilmiş çarpık ayak deformitesi için ayak kemiklerinden yapılan değişik ameliyat çeşitleri tanımlanmıştır (lateral kolon kısaltma, lateral kolon kısaltma + medial kolon uzatma, triple artrodez, İlizarov apareyi ile düzeltme).

İleri yaşa kadar ihmal edilmiş, ya da yeterince düzeltilememiş ayaklarda hasta tabanı yerine ayağının dış kenarı ile basmaya başlar. Ayak dış kenarında içi sıvı dolu kesecik (bursa) gelişir. Bu bursa üzerinde bası yarası gelişerek ayakkabı giymeyi ve yürümeyi oldukça güçleştirir. Bu geç yaşta yapılan cerrahi girişimler ister istemez ayak esnekliğini azaltır ve ayağın daha da ufalmasına neden olur.