Klinik Görünüm
Genellikle bebek
tibiasında öne ve dışa açılanan bir
deformite ile doğar (anterolateral
eğrilik). Ebeveynler bunu kaval kemiğinin ön ve dış yüzünde kemiğe ait bir
tümsek olarak tanımlar. Eğrilikle başvuranların büyük çoğunluğu 2 yaşın
altındadır. Kırık genellikle 2 ila 3 yaşında ve ufak bir travma sonucu
oluşur. Bu yaş grubunda tibiada gelişecek ayrılmış bir kırıkta DTP olasılığı
göz önünde bulundurulmalıdır. İlk kırığın 5 yaşından sonra gerçekleşmesi
prognozun iyi olduğunu gösterir ve bu tür olgular
selim bir seyir izler. Açılanmanın az
olduğu çocuklar bazen açılanma iyice artıp kırık tehtidi ortaya çıkana kadar
hekime getirilmezler.
Nörofibromatoza ait cilt belirtileri olmayan ve eğriliğin 5 ila
10 yaş arasında geliştiği nadir olgular da vardır. Bu geç ortaya çıkan
olgularda distrofik
değişikliklere rastlanmaz. Selim bir seyir izlerler ve tedaviye olumlu yanıt
verirler.
Genellikle görünen tek taraflı tutulumda
anterolateral eğrilik nedeniyle bacağın dizden aşağı kısmı diğer tarafa
oranla daha atrofik
ve kısadır. Tutulan kısım kırılır ve
psödoartroz gelişirse kısalık daha da
belirginleşir. Kısalıkta kemik kaybı kadar, çocuğun bacağına yeterince yük
verememesi nedeniyle tibia alt uç büyüme plağındaki büyümenin azalmasının da
payı vardır. DTP’nda oluşan uzunluk farkı 2 cm ila 6 cm arasındadır.
Genellikle aynı taraf
femuru diğer taraftan daha uzundur.
Anterolateral eğrilikte açılanma artıp mikro
kırıklar oluşmaya başladığında yerel ağrı ortaya çıkar. Yerel hassasiyet
alınır. Öte yandan psödoartroz ağrısızdır.
Kemikteki açılanma nedeniyle ayak
inversiyonda durur.
İhmal edilmiş olguda ayak yeterince yük alamadığından diğer tarafa oranla
daha küçük kalır.
Tibiadaki psödoartoza ek olarak
fibulada da
psödoartroz mevcutsa, bu hemen her zaman fibulanın 1/3
distal kısmındadır.
Nörofibromatoza ait cilt belirtileri
görülebilir (café-au-lait, yani sütlü kahve lekeleri, çiller, deri
altı nörofibromları
vb.).
Tanı
Basit radyolojik inceleme tanı için yeterlidir.
Radyografide tibianın dışa ve öne doğru açılandığı görülür. Açılanmanın yönü
önemlidir, çünkü içe ve arkaya doğru açılanmanın görüldüğü posteromedial
eğrilik apayrı bir durumdur ve son derece selim bir seyir izler. DTP’nda
açılanmanın tepesi hemen her zaman tibianın distalindedir. Nadiren
diyafizin 1/3 orta
kısmında bulunur.
Crawford tip I DTP’nda açılanmanın tepesine
doğru iç ve arka korteksde kalınlaşma olabilir, ancak kemik iliği
daralmamıştır. Craword tip II DTP’nda belirgin
kortikal kalınlaşma ile birlikte kemik
iliğinde daralma söz konusudur. Kum saatini andırır bu görüntü altta yatan
patolojinin nörofibromatoz olduğunu işaret eder. Açılanma arttıkça kemik
iliğine ayrılan boşluk azalır ve sonunda açılanmanın tepesinden kırık
gelişir. Tibia incelmiş ve atrofik görünümdedir. Büyüme plağı ve
epifizin genişliği
korunmuştur. Gelişen psödoartroz sahasında kemik uçları fil dişi gibi ileri
derecede sivri ve sklerotik
görünür ve kemik onarımına ait herhangi bir bulguya rastlanmaz. Tibiada
yaygın osteoporoz göze çarpar. Crawford tip III DTP söz konusuysa tibia
distalinde kistik bir görünüm ve bu kiste doğru artan bir eğrilik saptanır.
Aynı psödoartroz fibulada da olabilir. Hemen
her zaman tibiadaki psödoartrozla aynı seviyededir. Tibia psödoartrozu
görülmeden tek başına fibulada doğumsal psödoartrozun görülmesi son derece
nadirdir. Fibulada psödoartroz gelişmesine rağmen tibiadaki açılanma kırıkla
sonuçlanmaz. Fibuladaki eğrilik nedeniyle ayak
varusda dururken, fibulada kırık
gelişmesiyle kemikde kısalma olacağından ayak valgusa gider. İzole doğumsal
fibula psödoartrozunda altta yatan neden çoğu kez nörofibromatozdur.
Ayırıcı Tanı
DTP’nun odaksal fibrokıkırdak kusur (fokal
fibrokartilaj defekt) ile ayırımı gerekir, çünkü bu da tibiada öne ve dışa
doğru açılanma yapabilir. Fibrokıkırdak kusurda eğrilik lezyona rastlayan
keskin bir eğrilik tarzındadır ve öne açılanma hemen hemen yok gibidir.
Odaksal fibrokıkırdak kusur kendiliğinden düzelir.
Osteofibröz displazi ayırıcı tanıda
hatırlanması gereken diğer bir hastalıktır.
Bu sayfada yer alan bilgilerin tamamı ebeveynleri çocuk ortopedisinin konuları hakkında bilgilendirmek amacıyla verilmektedir.
Bu bilgilerden yola çıkarak ebeveynlerin çocuklarındaki rahatsızlıklara tanı koymaları, daha da ileri giderek kendilerini hekim yerine koyarak çocuklarını tedavi etmeye kalkışmaları son derece sakıncalıdır.
Bu sayfada yer alan bilgiler bir hekimin muayene sonucu vereceği kararın yerini asla alamaz.
ciltteki sütlü kahve lekelerine dikkat edin