Tedavi
Diz kapağının itiyadi sublüksasyonu öncelikle cerrahi dışı yöntemlerle
tedavi edilir. Bu amaçla lateral retinakuluma yönelik germe egzersizlerine
ve özellikle
vastus medialis kasını hedef alan
kuadrisepsi
güçlendirici izometrik egzersizlere başlanır. Gerektiğinde patellayı
destekleyen
breys kullanılır. Bu hastaların bir kısmında psikolojik
rahatsızlıklar bulunabildiği unutulmamalıdır.
En az 6 aylık düzgün bir fizyoterapi programına karşın yakınması geçmeyen
itiyadi patella sublüksasyonu olgusunda cerrahi tedavi endikedir. Cerrahi
endikasyon koymadan önce düzgün bir fizyoterapi programının yeterli bir süre
uygulanmış olduğundan, hastada subjektif ağrıya neden olan bir psikolojik
bozukluğun bulunmadığından, hastanın yakınmalarının gerçek olduğundan ve
instabiliteye neden olabilecek patolojilere yönelik tüm incelemelerin
tamamlanmış olduğundan emin olmak gerekir.
En az bir kez tekrarlayan patella çıkığı olgusunda da cerrahi yönteme
başvurulur. Cerrahi tedavi dizilim bozukluğuna yol açan tüm komponentleri (femoral
anteversiyon, troklea displazisi vb.) dikkate alarak yapılmalıdır,
ancak büyüme plaklarının açık olması sorununun çözümüne yardımcı olacak bir
çok girişimin yapılmasını engeller (örneğin, troklea displazisinde troklea
osteotomisi,
torsiyonel sorunda
tüberositas tibia osteotomisi). Çocukta
yumuşak doku dengelemesiyle sınırlanan cerrahi girişimin etkinliği de o
derecede kısıtlanmıştır. Büyüme plaklarının kapanmasıyla birlikte yapılması
mümkün hale gelen kemiğe yönelik bir takım cerrahi girişimlerle daha iyi bir
anatomik ve biyomekanik restorasyon sağlanabilir.
Lateral Gevşetme. Patellanın laterale kaymasına neden olan gergin lateral retinakulum
uzunlamasına kesilerek patellanın oluğunda kalması sağlanır. Bu işlem
artroskopik
olarak yapılır, ya da açık kombine cerrahinin bir safhasını oluşturur.
Q açısının
normal sınırlarda olduğu tekrarlayan patella sublüksasyonu olgusunda
endikedir. Q açısının artmış olduğu olguda tek başına yeterli olduğu
düşünülebilir, ancak uzun vadede olguların yaklaşık 4'te 1'inde çıkık
geliştiği unutulmamalıdır. Öte yandan, itiyadi patella çıkığı olgusunda tek
başına yapıldığında çıkığın tekrarlama riski oldukça yüksektir (yaklaşık %
40). Hastaların bir kısmında ağrı, şişlik ve çıtlama devam edebilir.
Hastaların bir kısmında lateral retinakulumda lateral gevşetme yapacak bir
gerginlik bulunmaz ve sorun medial retinakulumdaki gevşeklikten kaynaklanır.
Bu tür hastada lateral gevşetme yerine medial retinakulumun gerdirilmesi (imbrikasyon)
iyi sonuç verir.
Artroskopi sırasında rastlanan veya daha önceden bilinen
osteokondral
lezyonlara da müdahale edilir.
Medial Patellofemoral Bağ Rekonstrüksiyonu. Esnemiş, kopmuş, ya da yetersiz şekilde oluşmuş
olan medial patellofemoral bağın (MPF bağ) onarımı, ya da rekonstrüksiyonu
itiyadi patella çıkığı veya sublüksasyonunda iyi sonuç verir. Bu bağın
rekonstrüksiyonunda
semitendinöz, ya da
grasilis
kasının tendonu kullanılır.
Patellofemoral Eklem Stabilizasyonu. İtiyadi patella çıkığının cerrahi tedavisi,
tekrarlayan patella çıkığının cerrahi tedavisiyle aynıdır, ancak bir tek
konuda farklılık gösterir ki, o da kuadrisepsteki kısalıktır. İtiyadi
çıkıkta patellanın oluğunda durabilmesi için kuadriseps tendonunun V-Y
tarzında uzatılması gerekir. Kuadriseps tendonunun yeterince uzatılmaması
yinelemenin nedenleri arasında sayılır.
Patellanın dışa kaymasına yol açan tüm yumuşak doku yapıları hedeflenir. Q
açısının yüksek olduğu tekrarlayan patella sublüksasyonunda, ya da
tekrarlayan patella çıkığında tercih edilir. Cerrahi işlem sırasında daha
geniş tutulan lateral gevşetmeye ilaveten medial retinakulum plikasyonu
yapılır. Ayrıca, vastus medialis kası serbestleştirilip laterale doğru
ilerletilerek patella üzerine dikilir. Böylelikle bu kas patellanın laterale
kaymasını daha güçlü bir şekilde engelleyen bir konuma getirilmiş olur.
Patellanın
distalindeki dizilim bozukluğunu düzeltmek için erişkinde yapılan
tüberositas tibia osteotomisi büyüme plağı açık çocuklarda
genu rekurvatumla
sonlanacağı için yapılmaz. Onun yerine patellar
tendonun
dış yarımı yapıştığı tüberositas tibiadan ayrılır ve iç yarımın altından
geçirilerek daha mediale dikilir (Roux-Goldthwait işlemi).
Bu sayfada yer alan bilgilerin tamamı ebeveynleri çocuk ortopedisinin konuları hakkında bilgilendirmek amacıyla verilmektedir.
Bu bilgilerden yola çıkarak ebeveynlerin çocuklarındaki rahatsızlıklara tanı koymaları, daha da ileri giderek kendilerini hekim yerine koyarak çocuklarını tedavi etmeye kalkışmaları son derece sakıncalıdır.
Bu sayfada yer alan bilgiler bir hekimin muayene sonucu vereceği kararın yerini asla alamaz.
LR = lateral retinakulum
IL = iliotibial band
P = patella
TT = tüborositas tibia
VMO = vastus medialis oblikus kası
LR = lateral retinakulum
IL = iliotibial band
P = patella
TT = tüborositas tibia
VMO = vastus medialis oblikus kası