Hastalığın Oluşumu

Femur başında beslenmesi bozulan kısım önce inflamatuar hücrelerin, daha sonra da rezorbsiyondan sorumlu hücrelerin (osteoklastlar ve makrofajlar) istilasına uğrar. Bu hücrelerin faaliyetiyle nekrotik kemik dokusu yavaş yavaş ortamdan temizlenir. Bu işlem sırasında açığa çıkan bazı metabolizma ürünleri anjiogenetik özellikte olduğundan, yani damarsal yapıları o ortama cezbettiklerinden, kısa zamanda nekrotik bölgenin çevresi damardan zengin fibröz bir dokuyla dolar. Bu doku cildimizdeki yaraların kapanması sırasında oluşan nedbe dokusunun benzeridir ve onarımdan sorumludur. İçerdiği kan damarlarının duvarında henüz belli bir hücre tipine dönüşmemiş, ama birçok hücre tipine dönüşme potansiyeli bulunan hücreler (primitif mezenkimal hücreler) bulunur. Nedbe dokusundan nekrotik sahaya uzanan kan damarlarının çevresinde, işte bu primitif mezenkimal hücrelerin kemik yapımından sorumlu osteoblastlara dönüşmesiyle, yeni kemik yapımı başlar.

Yeni kemik dokusu, nekrotik kemik doku kısımlarının rezorbsiyon sonucu ortamdan uzaklaştırılmasıyla oluşan boşlukları doldurur. Nekrotik kemik dokusu zamanla rezorbsiyona uğrayıp yerini yeni kemik dokusuna bıraktıkça femur başının tutulan kısmı biyomekanik bakımdan zayıflamaya başlar, çünkü yeni yapılan kemik dokusu daha henüz yeterli mineral (kalsiyum) yoğunluğuna ulaşmadığından ve üstün bir yük taşıma kapasitesi sağlayan trabeküler yapı daha henüz oluşmamış bulunduğundan yüklenmelere karşı yeterince güçlü değildir. Bunun sonucunda eklem kıkırdağının altında, nekrotik sahanın boylu boyunca uzanan bir kırık hattı oluşur (subkondral kırık) ve o kısım çöker. Çökmeyle birlikte küre şeklinde olan femur başı yassılaşmaya, mantar şeklini almaya başlar.

Deforme olan femur başındaki yeni kemik dokusu kalçaya yansıyan yüklenmeler karşısında zamanla mineral içeriğini arttırır ve trabeküler yapıya dönüşmeye başlar. Bunun sonucunda femur başı hastalık öncesi normal dayanıklılığına kavuşur, ancak bu arada femur başında gerçekleşmiş olan deformasyon kalıcı olur. Neyse ki, çocuklarda erişkinlerde bulunmayan bir üstünlük vardır; o da kemiğin tekrardan şekillenebilme yeteneğidir (remodelasyon potansiyeli). Bunu sağlayan komşu büyüme plağıdır. Bunun gayretiyle deforme olan femur başı, asetabulum tarafından yeterince örtülüyse, zaman içinde küre şeklini bir miktar geri alır. En azından asetabuluma uyum sağlayacak oranda belli bir yuvarlaklık geri kazanılır. Bu gerçekleşmediği takdirde femur başı ile asetabulum arasında oluşan uyumsuzluk ilerde kalçada kireçlenmeye (dejeneratif artrit) yol açar.

Dolaşımın bozulmasıyla femur başı epifiz çekirdeğindeki büyümeden sorumlu hücrelerde (germinal hücreler) büyüme faaliyeti 6 ila 12 ay kadar duraklar. Avasküler saha belli bir alanı kapsadığında femur üst uç büyüme plağı da olaydan etkilenir. Femur kemiğinin uzunlamasına uzamasının beşte biri buradan gerçekleştiği için, bacakta biyolojik hasara paralel bir kısalma oluşur.

Trokanter major bölgesinin kanlanması femur başından farklı damarlardan gerçekleştiği için bu bölge büyümesini normal sürdürür. Femur başındaki büyüme ise 6 ila 12 ay kadar durakladığından ve çökme ile birlikte femur başında bir miktar yükseklik kaybı gerçekleştiğinden, sonuçta trokanter major tepesi femur başı eklem seviyesinin üstüne çıkar. Bu trokanter majora yapışan gluteal adalelerin boyunun kısalarak güçsüzleşmesine ve Trendelenburg yürüyüşünün ortaya çıkmasına neden olur.