GEÇ SPONDİLOEPİFİZER DİSPLAZİ

Genel Özellikler

Oldukça nadirdir. Görülme sıklığı 150.000 ila 200.000’de 1 olarak bildirilmektedir. 

X cinsiyet kromozomuna bağlı resesif geçiş özelliği nedeniyle sadece erkek çocuklarında görülür.

Nedeni 

X kromozomunun kısa kolu üzerinde (Xp22.2 bölgesinde) yer alan TRAPPC2 (Trafficking Protein Particle Complex Subunit 2; SEDL, ya da SEDLIN geni olarak da bilinir) genindeki bozukluk sonucu oluşur. Bu genin üretimini sağladığı sedlin adındaki protein TRAPP adındaki protein kompleksinin yapısında yer alır. TRAPP’ın işlevi hücre içindeki endoplasmik retikulum ile Golgi apareyi arasındaki trafiği düzenlemektir. Geç spondiloepifizer displazide (GSD) mutasyon sonucu sedlin proteininden bir veya birkaç DNA bloğu silindiğinden, sonuçta işlev görmeyen sedlin proteini üretilmiş olur. Vücudun çok çeşitli hücresinde bulunan sedlin proteini bozuk üretildiğinde, nasıl olup da sadece kemiğin uzamasının etkilendiği bilinmemektedir.

Geç spondiloepifizer displazi X kromozomuna bağlı resessif olarak kalıtılır. Normalde erkekte X ve Y cinsiyet kromozomundan birer tane bulunurken, kadında 2 adet X cinsiyet kromozomu bulunur. Bu nedenle mutasyonun kızlarda hastalık oluşturabilmesi için her iki X kromozomunun da mutasyona uğraması gerekir. Halbuki erkek çocukta mutasyonun tek X kromozomunda gerçekleşmesi hastalığın oluşması için yeterlidir. Bu nedenle de sadece erkeklerde görülür. Kadınlar taşıyıcıdır. Diğer taraftan hastalıklı baba hastalıklı X kromozomunu oğluna geçiremez, çünkü doğacak erkek çocuk X kromozomunu anneden alır.

X cinsiyet kromozomuna bağlı geçişin yanı sıra, GSD olgularında seyrek de olsa otozomal dominan geçiş görülebilir.