TANI

Radyografinin Değerlendirilmesi

6 aydan ufak bebeklerde çekilen radyografileri yorumlamak zordur, çünkü kalça ekleminde kemikleşen kısımlar kıkırdak kısımlara oranla daha azdır. Femur başları daha henüz radyografide görünür hale gelecek kadar kemikleşmemiş olabilir. Bu nedenle radyografi üzerinde çizilen bir takım yardımcı hatlardan yararlanılır.

Kalça çıkığı söz konusuysa kalça eklemini oluşturan uyluk kemiği (femur) üst ucunun en üst noktası alttaki resimde gösterilen yatay hatta doğru yaklaşır (H mesafesi). Bu yatay hat (Hilgenreiner hattı) asetabulum denen kalçanın çanak kısmında yer alan Y kıkırdağının her iki taraftaki en dış ve üst noktalarını birleştiren hattır. Ayrıca, yine femur üst ucunda en üst ve en iç taraftaki köşenin aynı resimdeki düşey hattın iç tarafında yer alması gerekir. Bu köşenin düşey hattın dış tarafında kalması kalçada çıkık olduğunu gösterir. Perkins hattı denilen bu düşey hat, asetabulumun en üst ve dış köşesinden Hilgenreiner hattına dik indirilen hattır. Aşağıdaki şekilde S harfiyle gösterilen eğri normalde bir elips tarzındadır, ancak kalça çıkığı olan tarafta bu hat (Shenton hattı) normal düzgünlüğünü yitirir, "kırılır".

Asetabulumun yeterliliği hakkında dolaylı bilgi veren ve üstteki resimde alfa açısı olarak gösterilen değer (asetabuler indeks) kalça çıkığı olan tarafta artar. Bir yaşın altındaki çocukta asetabuler indekse göre displazi değerlendirmesi yapmak çok doğru değildir, çünkü asetabulum tavanının kıkırdak yapıda oluşu nedeniyle gerçek tavan örtümü hakkında sağlıklı bir değerlendirme yapmak mümkün olmayabilir. Yenidoğanda asetabuler indeksin normal değeri 27° ila 28° olup üst sınırı 30° olarak kabul edilir, ancak bu değerin biraz üstünde olup da kalça ultrasonografisinde normal bulunan olgular da vardır. 1 yaşında asetabuler indeks kızlarda 25°, erkeklerde 23° ye iner. Tedavi edilen bir GKD olgusunda asetabuler indeksdeki düzelmeyi izlemek daha değerli bilgi sağlar.

Femur başı kızların % 80'inde 4. ayda, tamamında 6. ayda kemikleşerek radyografide görünür hale gelir. Aynı durum erkeklerin % 80'inde 6. ayda, tamamında 10. ayda gerçekleşir. Kalça çıkığında femur başının kemikleşmesi geciktiği için radyografide görünür hale gelmesi de gecikir. Radyografide seçilir hale geldikten sonra tek taraflı olguda her iki kalçadaki femur başları arasında büyüklük farkı görünür hale gelir. Aslında bu fark femur başları merkezindeki kemikleşen kısımlar arasındaki farktır. Kalça yerinde olmadığından femur başı yeterince yük alamaz ve femur başı epifiz çekirdeği denilen merkezi kısım kemikleşmede geri kalır.

röntgen üzerinde hatlar çizildiğinde çıkık kalça daha iyi anlaşılabilir

Kalça abdüksiyon, iç rotasyon ve ekstansiyonda çekilen pelvis ön arka radyografisinde (von Rosen radyografisi) femur cismi uzun ekseni uzatıldığında normalde asetabulumdan geçer. Bu hattın asetabulumun üstünden geçmesi kalça çıkığı lehine bir bulgudur.

10 aylıktan büyük çocuklardaki GKD'nin radyolojik görüntüsü şüpheye yer bırakmayacak kadar belirgindir.

GKD olgularında manyetik rözonans (MR) görüntülemenin tanı açısından yeri yoktur.