Tedavi

Süt Çocuğu Dönemi (2-20 ay)

Alçı Tedavisi

Gelişimsel Kalça Displazisinde uygulanacak tedavi esas olarak kalçadaki patolojinin ağırlığı ve çocuğun yaşına paralel olarak değişir.

Kalça ultrasonografisinde tip II b, tip II c veya tip D şeklinde displazisi bulunan, ancak 6 aydan daha büyük olan bebeğe Pavlik bandajı  uygulanmaz, çünkü bebeğin büyümüş olması nedeniyle bandaj etkin olmaz. Bu olgularda kalçayı Pavlik bandajında olduğu gibi aynı konumda tutan, ancak daha rijit bir tespit aracına, yani alçıya ihtiyaç vardır. 

Kalça ultrasonografisinde tip III veya tip IV kalça özelliği gösteren çıkık kalçalar için Pavlik bandajı kullanımının üst yaş sınırı 10 haftadır. Kalçası çıkık olan, 10 haftadan daha büyük bebeğe doğrudan genel anestezi altında kapalı redüksiyon ve alçılama önerilir.

Pavlik bandajıyla başarısız kalınan tüm GKD olgularında ve 6. aydan sonra gelen bebeklerde genel anestezi altında kalçanın yerine konması denenir (kapalı redüksiyon).

Kalça tam olarak yerine girer (konsantrik redüksiyon) ve geniş bir hareket açıklığında çıkmadan stabil olarak kalırsa, pantalon alçısı (pelvipedal alçı) yapılır. Çoğunlukla ek olarak adduktor kaslardaki gerginliği azaltarak yerine giren femur başının karşılaşacağı basıncı azaltmak amacıyla adduktor longus kası da kesilir (perkütan adduktor tenotomi).

Kapalı redüksiyon denemesi sırasında kalçanın stabil olarak çıkmadan  yerinde durduğu hareket açıklığı fazla değilse, kalçanın tam yerine oturup oturmadığından (konsantrik redüksiyon) emin olmak için nadir olgularda kalça eklemi içerisine radyoopak madde verilerek artrografi yapılabilir. Kalça artrogramında femur başı ile asetabulum arasında redüksiyonu engelleyen bir durumun olmadığı ve femur başının asetabulum derinliğine tam oturduğu gösterilmelidir.

Pelvipedal alçı içinde bebeğin kalçası aynı Pavlik bandajındaki pozisyonda, yani 100 derece fleksiyon, 60 dereceyi geçmeyen abdüksiyon ve nötral rotasyonda durur. Bu pozisyona human pozisyonu denir. Avasküler nekroz açısından kalçalar için en güvenilir pozisyondur. Kalçaların 60 dereceden fazla her iki yana açık konumda, hele hele maksimal abdüksiyonda alçılanması, dolaşımı bozarak femur başında avasküler nekroz olasılığını arttırır.

Alçılama işlemi bittikten sonra radyografiyle konsantrik redüksiyonun varlığı doğrulanmalıdır. Radyografi sonrası kuşku hala devam ediyorsa nadiren de olsa bilgisayarlı tomografi çekilebilir.

Alçının Bakımı

• Alçı kenarları çıplak bırakılmamalıdır. Aksi halde ciltte bası yarası oluşturabilir. Bu amaçla alçı kenarları eczaneden tedarik edeceğimiz bir flasterle kaplanabilir. Bayan hijyenik pedleri alçı kenarlarının kaplanmasında idealdir.

• Bebeğin alçı pamuğunu yolmasına izin verilmemelidir.

• Beslendiğinde rahatsızlık duymaması açısından karın bölgesi ile alçı arasında yeterince boşluk olmalıdır. Aynı durum göğüs kafesi için de geçerlidir.

• Kuyruk sokumu bölgesinde alçı pamukla iyi bir şekilde desteklenmiş olmalıdır.

• Apış arası penceresi çocuğun kakasının ve idrarının bulaşmayacağı genişlikte açılmış olmalıdır.

• Bebeğin ishal olmamasına özen gösterilmelidir.

• Alçı pamuğu idrarı emeceğinden idrarın kaçmayacağı biçimde bebeğin bezlenmesine önem verilmelidir.

• İlerde bası oluşturabilecek maddelerin (fındık, bilye, oyuncak parçası vb.) alçı içine kaçmamasına dikkat edilmelidir.

• Alçının kalça bölgesinin herhangi bir nedenle gevşeyip oynadığı fark edilirse, alçının süratle sağlamlaştırılması gerekir.

• Bebek alçı içinde 8 ila 12 hafta tutulur. Bebek büyüyeceğinden bu sürenin bitiminde yine genel anestezi altında alçı değişimi yapılır. Bu ikinci alçının süresi de aynıdır. İkinci alçı bitiminde radyografi çekilerek üçüncü bir alçıya (nadiren gerekir) gereksinim olup olmadığı araştırılır.

• Alçı tedavisinin bitiminde kalçaları bir müddet daha abdüksiyonda tutan, ancak çocuğun oturmasına, hatta ayakta durmasına izin veren özel abdüksiyon cihazı verilir (örneğin, Dennis-Browne ateli). Bu cihazlar ilk 8 hafta geceli gündüzlü kullandırtılır. Daha sonra radyolojik kontrollere göre bir müddet daha (8 ila 20 hafta) sadece geceleri takılır.

• Genel anestezi altında redüksiyon ve alçılama işlemi, kalçadaki patolojinin derecesine bağlı olmakla birlikte, 20 aya kadar olan bebeklerde güvenle uygulanabilir. Başarı şansı yaşın ilerlemesiyle gelişen yumuşak doku kontraktürleri, ileri asetabulum displazisi, femur başında gelişen deformasyon, asetabulumun yeniden şekillenme potansiyelinde azalma vb. gibi birden fazla nedene bağlı olarak oldukça azalır.