Gelişimsel Kalça Displazisi Nedenleri

Doğum Sonrası Nedenler

GKD'nin oluşumunda, doğum sonrası olumsuz çevre koşullarının etkisi azımsanamayacak kadar fazladır. Bunlar kundağa sarma, beşiğe beleme, yanlış bez kullanımı, dar giysi giydirme, tutma-taşıma hataları vb. olarak sıralanır.

Doğum sonrası bebeği kalçaları açık konumda bezleyen ve taşıyan toplumlarla, kalçaları düz konumda, yani ekstansiyonda, bezleyen toplumlar arasında GKD görülme sıklığı açısından belirgin fark vardır. Yenidoğanın kundaklanması geleneğimizde olan, ancak sakıncalarının anlaşılmasıyla günümüzde yavaş yavaş terk edilmeye yüz tutmuş bir alışkanlıktır. Henüz yeni doğmuş bir bebek kundağa sarıldığında, bebeğin bacakları düz bir şekilde birbirine yaklaştırılmış olur (kalça ekstansiyon ve adduksiyonda, diz ekstansiyonda). Bu ise o ana kadar anne rahminde kurbağa konumunda yatmış olan bebeğin kalça kapsülünün aniden zorlanmasına yol açar ve adduksiyona giden kalça instabil duruma düşer. Halbuki henüz daha kalça eklem kapsülü fizyolojik laksite evresinde olduğundan bebeğin kalçaları, bu gevşeklik geçene kadar bir süre daha, kalçada en fazla örtümün sağlandığı ve bu nedenle de güvenli pozisyon olan açık konumda (abdüksiyonda) tutulmalı, yani anne rahmindeki gibi bacakların ayrık (abdüksiyon) konumu bir müddet daha korunmalıdır. Dahası, bebek doğduğunda bacakları ayrık durduğu gibi, kalçaları da aynı zamanda kıvrık durumdadır ve kalçanın kıvrılmasından esas sorumlu olan iliopsoas kası bu duruma uyum sağlayarak kısalmıştır. Halbuki kundak sarıldığında kalçalar düz konuma zorlandığından, kısalmış olan iliopsoas kası gerilir ve fizyolojik laksite evresindeki kalça eklem kapsülünü zorlayarak kalçada instabil bir durum yaratır. Bu nedenle yenidoğanın kundaklanması son derece sakıncalı bir alışkanlıktır. 

kundağa sarmak suretiyle yenidoğanın bacaklarının aniden birleştirilmesi ve uzun süre bu konumda tutulması kalça çıkığına yol açar

Türkiye gibi yüksek GKD görülme sıklığına sahip ve kundak kullanma alışkanlığı olan Japonya’da 1960’ların başında kundak kullanımının sert önlemlerle önüne geçilmesi sonucu GKD görülme sıklığında % 65’lik bir azalma ile çok çarpıcı bir düşüş yaşanmıştır.

GKD görülme sıklığı yer yer % 5'lere fırlayan ve kundak kullanımı yaygın olan Japonya'nın kundak kullanımına karşı yürüttüğü mücadele sonucu GKD görülme sıklığında elde ettikleri başarı çok çarpıcıdır. Merkezi otorite, sağlıkçılar ve medyanın birlikte yürüttüğü kampanya sonucu GKD görülme sıklığı yirmide bir oranına geriletilebilmiştir.

Yeni doğmuş bebeğin ayaklarından tutup sallanması, özellikle ilk çocuklarının erkek olmasına önem veren ailelerce benimsenen bir gösteri olduğu gibi, bebeğin bezlenmesi, gazının çıkartılması vb. gibi durumlarda da bazen yapılan, ancak uygun olmayan bir harekettir. Normal olarak kısalmış bulunan iliopsoas kası, kalçanın aniden açılmasıyla gerilerek fizyolojik laksite evresindeki kalça eklem kapsülünü zorlayabilir. Bebeklerin normal takip muayesinde boy ve kilo ölçümü sırasında bu tür bir hataya düşülmemesi gerekir.