Karşı Kalça

Tek taraflı FBEK olgularında önlem olarak karşı kalçayı da vida ile tespit edip etmeme konusu uzun süredir tartışılmaktadır. Önlem olarak karşı kalçayı da tespit etmeyi savunanlar iki taraflı olguların çok oluşuna ve kaymanın derecesi ile doğru orantılı olarak artan dejeneratif artit olasılığına dikkat çekerken, bu görüşe karşı olanlar vida ile tespit sırasında oluşabilecek komplikasyonların kaymanın kendisinin yaratacağı sonuçlardan çok daha sakat bırakıcı olduğunu savunmaktadırlar. Ergenlik dönemindeki tek taraflı olgularda bu süreç içerisinde yaklaşık beşte birinde diğer kalçada da kayma olduğu, karşı taraftaki kaymanın olguların yaklaşık beşte dördünde ilk kaymadan sonraki 18 ay içerisinde gerçekleştiği, büyüme sonlandıktan sonra bakıldığında çift taraflı tutulumun FBEK kayması geçiren beş çocuktan üç ila dördünde olduğu, ancak azımsanmayacak oranında (% 30 ila % 50) yakınma yaratmadığı gibi istatistikler göz önüne alındığında, karşı kalçanın her olguda önlem olarak vida ile tespitinin aşırı bir gayret olduğu ve çiviye bağlı ciddi komplikasyonların (kondroliz, avasküler nekroz) göze alınamayacağı anlaşılır. Bir hesaplama yapılacak olursa tüm tek taraflı olgularda karşı kalça da vida ile tespit edildiğinde bu hastaların % 50 ila % 80 kadarında gereksiz bir cerrahi girişim yapıldığı ortaya çıkar. Halbuki hastalar kaymanın ilk belirtilerini artık bilmektedirler ve olguların ancak % 10 kadarını oluşturan akut kaymalar bir yana bırakılacak olursa, olguların % 90’ını oluşturan semptomatik (kilinik bulgu veren) kaymada daha fazla bir kayma gerçekleşmeden vida ile tespit yapma olanağı söz konusudur.

Çift taraflı kayma riski kronik  böbrek  yetersizliğinde % 95, endokrin bozukluğu   olanlarda % 60’dır. Bu tür etyolojiye sahip hastalarda önlem olarak karşı kalçanın da vida ile tespiti gerekir. Karşı kalçada gelişecek kayma açısından kronolojik yaş erkeklerde belirleyiciyken, kızlarda bu özellik gösterilememiştir. Tek taraflı kayması olan 11 yaşından küçük erkek çocukların hemen hemen tümünde karşı kalçada da kayma görülürken, 15 yaş üzerindeki erkek çocukların hemen hemen hiçbirinde karşı kalçada kayma görülmemektedir. Bu nedenle özellikle 11 yaşın altında başvuran erkek çocuklarında önlem olarak karşı kalçanın da vida ile tespiti önerilmektedir. Ayrıca, geliştirilen modifiye Oxford skorunun da oldukça yol gösterici olduğu belirtilmektedir. İlk kaymadan sonra 18 ay geçmiş olması, hekimi önlem olarak karşı kalçanın da vida ile tespiti düşüncesinden uzaklaştırmalıdır. Aileye veya çocuğa bağlı nedenlerle hasta takibinin sıhhatli yapılabileceğinden kuşku duyuluyorsa karşı kalçanın da vida ile tespitinde yarar vardır.

Önlem olarak karşı kalçanın vida ile tespiti düşünülmeyen hastaların ebeveynleri karşı kalçada gelişebilecek kayma ve bunun belirtileri açısından ayrıntılı olarak bilgilendirilmelidir. Hastalara 4 ila 6 aylık aralarla radyolojik izlem uygulanmalıdır.