Fizyoterapi

Fizyoterapi yöntemleri başlıca iki grupta toplanabilir: germe-güçlendirme egzersizleri ve nörofasilitasyon yöntemleri. 

Germe egzersizleri kontraktür gelişimini engellemek suretiyle fikse deformitelerin oluşmasını önlemeyi amaçlar. Ancak aynı zamanda spastik kasları karşılayan güçsüz kasların güçlendirilmesi ihmal edilecek olursa, kontraktürler yineler. Bu durum kas dengesizliğini gidermeyi hedefleyen yumuşak doku gevşetmelerinden sonra oldukça önem kazanır. Tekerlekli iskemle, ya da yatağa bağımlı olan kuadriplejiklere uygulanan basit sportif etkinlikler kontraktürlerin geriletilmesinde önemli rol oynar. 

Germe-güçlendirme egzersizleri ne kadar düzgün yapılırsa yapılsın gece atellemeleri gerekebilir. Ağır nörolojik tablosu olan çocuklarda yoğun egzersiz programına ve atellemeye karşın kontraktürlerin gelişimi önlenemeyebilir. 

Germe-güçlendirme egzersizlerinin güzel yanı yapılacak hareketlerin aileye basitçe anlatılabilir oluşudur. 

Nörofasilitasyon yöntemleri ise belirli pozisyondaki çocuğa bazı hareketleri tekrarlatmak suretiyle merkezi sinir sistemine duysal uyarılar göndermeyi ve bunları refleks olarak normal motor aktiviteye dönüştürmeyi hedefler. Bobath ve Vojta yöntemleri en yaygın olarak bilinen nörofasilitasyon yöntemleridir. 

Hangi yöntem uygulanırsa uygulansın genel amaç çocuğun nörolojik gelişimine paralel kontraktürleri açmak, kasları güçlendirmek, eklem hareket açıklığını arttırmak, dengeyi sağlamak, ayağa kaldırıp yürütmek ve değişik yönlerdeki becerileri arttırmaktır. Tüm bu hedefler aslında birbirleriyle çok bağlantılıdır. Uygulama çocuğun gelişimi sırasında kat ettiği kilometre taşlarını temel alır; yani oturamayan bir çocukta yürütmeye yönelik bir çaba gerçekçi değildir. 

Çocukların uzun süreli fizyoterapi programları sırasında fizyoterapistle kurdukları sıcak diyalog ve terapi seanslarına katılan diğer çocuklarla kaynaşması, fizyoterapiden alınacak sonucu olumlu yönde etkiler. Ailelerin değişik nedenlerle fizyoterapiyi sonlandırmaları sık karşılaşılan bir durumdur. Bu nedenle fizyoterapideki hedefler daha baştan belirlenmeli ve aileler bu yönde bilgilendirilmelidir. Ölçülebilen işlevsel değerlerle izlenen fizyoterapi seansları sırasında sağlanan gelişme tıkandıysa ya hedefler yeniden belirlenmeli, ya da fizyoterapi sonlandırılmalıdır. 

Genellikle 4 ila 6 yaşlarına kadar olan süreçte fizyoterapinin serebral palsili çocuğun gelişimi üzerindeki katkısı azami düzeydedir. Kalça çıkığı hariç bu dönemde cerrahi girişimlerin yeri hemen hemen yok gibidir. Fizyoterapinin çocuğa kazandırdıkları bu dönemden sonra yavaş yavaş bir sınıra gelir, dayanır. 

Fizyoterapi seansları zaman zaman alçılama ile desteklenir. Eskiden artmış tonusu dengelemek amacıyla kullanılan engelleyici alçılar bugün için terkedilmiştir. Günümüzde alçılama sadece diz ve ayak bileğindeki kontraktürleri açmada kullanılmaktadır. 

İleri diz fleksiyon kontraktürlerinde ameliyatla elde edilen düzeltim derecesi kademeli uygulanan düzeltme alçılarıyla bir miktar daha arttırılabilir. Bası yarası oluşturmaması açısından alçı çok itinalı bir şekilde uygulanmalıdır. Alçılamayı muhakkak yoğun bir fizyoterapi uygulaması ve ortez kullanımı izlemelidir. 

Düşük ayak (ekinus) olgularında cerrahi girişim ufak yaşta yapıldığında çok büyük bir olasılıkla yineleme görüldüğünden, uygun ameliyat yaşına kadar geçen sürede seri alçılama ile ekinusun düzeltilmesi düşünülebilir. Ancak alçılamayı takiben bir süre sonra, yoğun fizyoterapi ve uygun ortez (AFO) kullanılmasına karşın deformite yineleyeceğinden bu işlemi kalıcı bir çözüm gibi görmemek gerekir.

Elektrik Akımı Ve Tekrarlayıcı Manyetik Alan İle Uyarı

Yüzeyel elektrodlar aracılığıyla spastik adaleye uygulanan düşük frekanslı elektrik akımı spasisitede kısa süreli de olsa azalmaya yol açar. Spastik kası karşılayan güçsüz kas da aynı şekilde uyarılarak güçlendirilmeye çalışılır. Kısa süreli olması nedeniyle ancak fizyoterapi seansları içinde uygulama alanı bulur.

Kafaya takılan paletler aracılığıyla beynin çeşitli alanlarına sabit frekansta manyetik uyarı verilmesi sonucunda hastaların kas tonusunda uzun süreli ve anlamlı bir düzelme olmaktadır. Bu uygulama deneme aşamasındadır.