Kalçada Sublüksasyon ve Çıkık

Tedavi

Reimers indeksinin % 50'den fazla olduğu olgularda, 4 yaşından büyük çocuklarda ve çıkık olgularında öncelikle kalçada instabiteye yol açan kas dengesizliği gerekli yumuşak doku gevşetmeleriyle düzeltilmeli, daha sonra da aynı seansta femur üst ucu ve asetabulumdaki mevcut patoloji giderilmelidir. Bu amaçla femur osteotomileri ve asetabuluma yönelik osteotomiler, ya tek başına, ya da birlikte uygulanır.

Femur Derotasyon/Varizasyon Osteotomisi

Femur üst ucundaki patoloji varizasyon ve/veya derotasyon osteotomisini gerektirebilir, yani uyluk üst ucunda mevcut femoral anteversiyonu düzeltmek amacıyla uyluk kemiği kesilerek düşey ekseni etrafında döndürülür (derotasyon) ve/veya femur boynu ile cismi arasında artmış olan açı, tabanı iç tarafta olacak şekilde bir kemik kama çıkartmak suretiyle azaltılır (varizasyon). Çıkık, femur anteversiyonundaki ve boyun-cisim açısındaki artış ile doğru orantılıdır.

Genellikle tek başına varizasyonla yetinilirse de patolojinin durumuna göre bazen her iki işlemi birlikte yapmak gerekebilir. Yumuşak doku gevşetmesi ile kalçadaki gerginliğin yeterince giderilemediği düşünülüyorsa osteotomi sahasından silindirik kemik çıkartmak suretiyle uyluk kemiğinde kısaltma yaparak gerginliği giderme yoluna da gidilebilir.

Yumuşak doku gevşetmesinde geç kalma femur osteotomisini gerekli kılar; bu durumla genellikle 4 yaşından sonra karşılaşılır. Tek başına femur osteotomisi planlanıyorsa bu asetabulumda düzelme kapasitesi (remodelasyon) azalmadan yapılmalıdır (8 yaşından önce). Aksi takdirde ilerde asetabuluma da müdahale etmek gerekebilir.

Ameliyat sonrası derotasyon ve varizasyon miktarlarında kayıp olur. Derotasyondaki kayıp yavaş seyirliyken varizasyon ile elde edilen düzelmedeki kaybın en büyük kısmı ameliyatı izleyen yıl içerisinde gerçekleşir. 4 yaşından önce yapılan femur osteotomisinde derotasyondaki kayıp yaklaşık % 40'ı bulurken, 4 ila 8 yaşları arası yapıldığında bu kayıp yaklaşık % 25 civarında gerçekleşir. Aynı şekilde, 4 yaşından önce yapılan varizasyonla elde edilen düzelmenin tümü zamanla kaybedilirken, 4 ila 8 yaş aralığında bu kayıp yaklaşık % 40 dır. Bu nedenle femur osteotomisi için ideal yaş, eğer tek başına yapılacaksa 4 ila 8 yaş aralığıdır.

Ameliyat sonrası 4 çocuktan yaklaşık 3'ünde ağrı tümüyle ortadan kalkar; 5 çocuktan yaklaşık 4'ünde oturma toleransında anlamlı artış olur.

Ameliyattan 1 yıl sonra Reimers indeksinin % 40'ın üzerinde oluşu yineleme olarak kabul edilir. Femur osteotomisinin Reimers indeksinin % 70'den fazla olduğu olgulara, asetabulum açısının 25° den fazla olduğu olgulara, ya da 8 yaşından büyük çocuklara, çıkıklara, kuadriplejiklere tek başına uygulanması durumunda yineleme beklenir. Kas dengesizliğinin, özellikle de hamstring kaslardaki gerginliğin yeterince  giderilememesi, ya da dengesiz pelvisin düzeltilememesi de yinelemeye neden olur.

Ameliyat sonrası, özellikle ilk 10 ay içerisinde, fizyoterapi veya taşıma sırasında patolojik kırık gelişebilir. Bu durum bilhassa diz çevresinde görülür. Kullanılan plağa ait sorunlar (kırılma vb.) nadir değildir.