Klinik Görünüm
Nörolojik Bulgular
Serebral palsili
çocuklarda kas tonusunda ve refleklekslerde farklılık saptanır. Ufak
çocuklar hipotonik
bir dönem geçirirler, yani kas tonusunda azalma söz konusudur. Bu tür
bebeklerin ilk aylardaki hareketliliklerinin aksine hareketsiz, 'pelte gibi'
durduğu fark edilir. Bu hipotonik dönemin süresi ve derecesi, ilerde
gerçekleşecek olan hipertonik dönemin derecesi ile ilişkilidir. Spastisite
gelişecekse 6 ay ila 18 ay içerisinde kas tonusunda giderek artış gözlenir.
Reflekslerdeki artış giderek hıza bağlı hale gelir. Hipotoni ile hipertoni
dönemleri arasında hızlı geçiş diskinetik tiplere özgüdür.
Yenidoğanda hareketi
kontrol eden iki merkez vardır: serebral korteks (beyin kabuğu) ve
subkortikal çekirdekler. Doğum sonrası yenidoğanda hareketlerin çoğu
subkortikal çekirdekler tarafından yönlendirilen birçok ilkel refleks
tarafından kontrol edilir. Serebral korteks geliştikçe hareket üzerindeki
hakimiyeti belirginleşir ve subkortikal çekirdeklerin etkinliğini baskılar.
Bu sayede ilkel reflekslerin çoğu belli bir zaman dilimi içerisinde kaybolur,
dengeyi sağlayan gelişmiş postural refleksler ortaya çıkar ve istemli
hareketler başlar. Bu nedenle yenidoğanda reflekslerin izlenmesi bizi
merkezi sinir sisteminin gelişme düzeyi hakkında dolaylı yoldan bilgi sahibi
kılar. Bazı reflekslerin görülmemesi, ya da geç ortaya çıkışı, normal
nörolojik gelişmede geriliği işaret ederken, bazılarının ise öngörülenden
daha uzun sürmesi nörolojik bozukluğu düşündürtür.
Serebral palsili
çocukta beyindeki hasar sonucu serebral korteksin gelişimi geri kalır ve
subkortikal çekirdekler baskılanamadığından ilkel refleksler öngörülen
zamandan daha uzun bir süre devam eder. Dengeyi sağlayan postural refleksler
geri kalır ve çocuk normal gelişmenin belli evrelerine gecikerek ulaşır, ya
da ulaşamaz. Örneğin, desteksiz oturmada gecikme genellikle ilk fark edilen
motor geriliktir. Gecikmenin süresi nörolojik kusurun ciddiyeti ile doğru
orantılıdır.
Normal gelişme
süreci içerisinde başını tutma 3. ila 4. ayda (en geç 6. ayda), dönme 3. ila
6. ayda (en geç 8. ayda), oturma 5. ila 8. ayda (en geç 9. ayda), emekleme
6. ila 9. ayda, dikilme ve tutunarak yürüme 10. ila 13. ayda ve bağımsız
yürüme 12. ila 18. ayda (en geç 20. ayda) gerçekleşmelidir.
Motor gelişme
incelenirken erken doğum sorgulanmalıdır. 3 ay erken doğan ve 15 aylık
olduğu halde hala yürümemiş olan bir bebek serebral palsili olarak
değerlendirilmemelidir.
Bu sayfada yer alan bilgilerin tamamı ebeveynleri çocuk ortopedisinin konuları hakkında bilgilendirmek amacıyla verilmektedir.
Bu bilgilerden yola çıkarak ebeveynlerin çocuklarındaki rahatsızlıklara tanı koymaları, daha da ileri giderek kendilerini hekim yerine koyarak çocuklarını tedavi etmeye kalkışmaları son derece sakıncalıdır.
Bu sayfada yer alan bilgiler bir hekimin muayene sonucu vereceği kararın yerini asla alamaz.
İlkel Reflekslere Örnek Asimetrik Tonik Boyun Refleksi
Sırtüstü yatan bebekte boyun bir tarafa
çevrildikten sonra 5-10 saniye tutulup karşı tarafa
çevrildiğinde, çenenin bulunduğu taraftaki dirsek
ekstansiyona giderek kasılır; karşı taraftaki dirsek
ise
fleksiyona
gider. Normalde doğumla beraber ortaya çıkan bu refleks 4.-6.
aylarda kaybolur. Yokluğu hipotoniyi gösterdiği gibi, serebral
palsi olgularında refleks devam eder, hatta şiddetini arttırır.